اصول عملکرد دستگاه جذب اتمی
در دستگاه جذب اتمی، نمونه مورد نظر به حالت بخار اتمی تبدیل شده و سپس در معرض تابش نور با طول موج مشخص قرار می‌گیرد. اتم‌های عنصر مورد نظر در نمونه، نور را با همان طول موج جذب می‌کنند. میزان جذب نور متناسب با غلظت اتم‌های آن عنصر در نمونه است. مقدار جذب نور با استفاده از یک حسگر نوری اندازه‌گیری می‌شود و سپس با استفاده از یک منحنی استاندارد، غلظت عنصر مورد نظر در نمونه تعیین می‌گردد.
انواع دستگاه جذب اتمی
دستگاه جذب اتمی به دو نوع اصلی شعله‌ای (Flame AAS) و کوره گرافیتی (Graphite Furnace AAS) تقسیم می‌شود. در دستگاه جذب اتمی شعله‌ای، نمونه در معرض تابش نور در یک شعله قرار می‌گیرد. در دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی، نمونه در یک کوره گرافیتی گرمای شدیدی قرار می‌گیرد که باعث بخار شدن و تبدیل آن به اتم‌های گازی می‌شود. دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی به دلیل حساسیت و دقت بالای خود بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربردهای دستگاه جذب اتمی
دستگاه جذب اتمی طیف گسترده‌ای از کاربردها را در زمینه‌های مختلف دارد، از جمله:
تجزیه و تحلیل مواد غذایی و کشاورزی
تجزیه و تحلیل آب و محیط زیست
تجزیه و تحلیل مواد معدنی و صنعتی
تجزیه و تحلیل مواد پزشکی و زیست پزشکی
مزایا و معایب دستگاه جذب اتمی
مزایا:
دقت و حساسیت بالای اندازه‌گیری
قابلیت تجزیه طیف گسترده‌ای از عناصر
سرعت بالای اندازه‌گیری
سادگی کار با دستگاه
معایب:
نیاز به آماده‌سازی نمونه
حساسیت به برخی از ناخالصی‌ها
هزینه بالای دستگاه و مواد مصرفی
جمع‌بندی
دستگاه جذب اتمی یک ابزار قدرتمند برای اندازه‌گیری عناصر شیمیایی است که در بسیاری از زمینه‌های علمی، صنعتی و پزشکی کاربرد دارد. این دستگاه به دلیل دقت، حساسیت و سرعت بالای خود، جایگزین مناسبی برای روش‌های دیگر تجزیه‌ای مانند طیف‌سنجی جرمی است. با توجه به مزایای متعدد دستگاه جذب اتمی، انتظار می‌رود که کاربرد این دستگاه در سال‌های آینده به طور فزاینده‌ای گسترش یابد.